Uit Liefdesbrief 1 (van 30 september 2008)
De chief van het moederdorpje waaronder het dorpje Kwakukrom ressorteert, waar we het project ‘Abodie Sunsum Bia’ op poten willen zetten, is een viertal weken geleden overleden. Eind oktober wordt hij begraven.
Overlijden in Ghana gebeurt in een totaal andere context dan overlijden bij ons.
Na zijn dood gaat een Ghanees zich bij de voorouders voegen.
Dit betekent dat tijdens de begrafenisplechtigheden àlles in het werk wordt gesteld, ten eerste omdat de overledene in alle geval zou worden opgenomen door de voorouders en ten tweede omdat de overledene dan zelf voorouder wordt, iemand die bij alle belangrijke gebeurtenissen aangesproken wordt voor hulp en bemiddeling.
Redenen te over dus om geld noch moeite te sparen om de begrafenis zo indrukwekkend mogelijk te maken om zowel de pas overledene als de voorouders te behagen.
Op openbare plaatsen worden affiches opgehangen met de naam en de foto van de overledene, de namen van zijn familieleden en de plaats en data van de plechtigheden.
Familieleden worden opgetrommeld uit heel Ghana, maar ook uit Europa en Amerika. Honderden mensen moeten gedurende minstens een week – dit is de gemiddelde duur van een plechtigheid die naam waardig- onderdak en te eten krijgen (er moet dus vaak nog vlug accomodatie worden bijgebouwd).
De uitvaart en de ceremonies worden gefilmd en op video uitgebracht; er worden T-shirts met de foto van de overledene uitgedeeld; vaak meer dan honderd meter kant en stof wordt er gebruikt om het dodenhuis en de omgeving te versieren; er wordt een prachtige doodkist gemaakt die qua thema of stijl naar de overledene verwijst….
Het hele gebeuren baadt in muziek en speeches die uit luidsprekers schallen, dans, frisdank en aardig wat alcohol als ceremoniële drank.
Er moet dus heel veel geld worden bijeengebracht.
Een ‘poor bastard’ wordt al na een week wachttijd begraven, uiteraard met de nodige egards, maar iemand met een beetje aanzien blijft gemakkelijk 4 weken in de koeling liggen.
De begrafenis van een chief van een dorp heb ik nog niet als deelnemer meegemaakt, maar de tijd die ze nemen – 2 maanden- wijst erop dat dit een heel duur feest zal worden.
Merkwaardig is dat een Ghanees veel meer en makkelijker geld uitgeeft aan een dode, dan aan iemand die ziek is of honger heeft.
Een van hun favoriete grapjes is die van die erg zieke Ghanees die dringend geld nodig heeft voor een dokter, het van niemand loskrijgt en zich ten einde raad dan maar als dood voordoet. Het geld voor zijn begrafenis stroomt langs alle kanten toe. Tot het verraad ontdekt wordt: zijn verwanten zijn niet opgezet met zijn list en al het geld stroomt weer terug. Na een tijdje sterft de Ghanees, omdat hij nog steeds geen dokterbehandeling heeft kunnen betalen. Nadat ze dit keer goed gecontroleerd hebben of hij wel echt dood is, worden er nieuwe voorbereidingen getroffen voor een schitterende begrafenis!
Begrafenissen zijn natuurlijk ook hèt sociale netwerk bij uitstek. Iedereen ontmoet iedereen en er worden belangrijke beslissingen genomen en plannen gesmeed.
Men heeft me laten weten dat ze wachten op mijn komst omdat ik als betrokken partij moet meehelpen met organiseren (lees financieren!).
Ik vertel u met plezier meer hierover in november.
Ondertussen kunt u achtergrondinformatie rond het project vinden op de site onder ‘The Ghana Thing’ en ‘Abodie sunsum bia’ en ‘het project‘
Stof en Aarde 