Foto’s

Hieronder vindt u enkele foto’s ter illustratie van Liefdesbrief 6 (klik op de foto’s om te vergroten)

De vroegere benaming van Ghana was niet voor niets Goudkust. De belangrijkste goudmijn in Ashanti-region is Obuasi en wordt al meer dan 100 jaar officieel ontgonnen. Sedert enkele jaren zijn er hier en daar ook locale, illegale goudmijnen ontstaan. Na een fikse tocht door het woud, zien we er hier een opduiken.

Je hebt de hele tocht niemand gezien, niets gehoord. Als je dichterbij komt, ontwaar je een zee van mensen even bedrijvig als in een mierenhoop.

Naast de mensenzee zie je in de diepte een ontzettend grote bulldozer die luid brullend onophoudelijk de ontzaglijke berg afbreekt .

Honderden mensen lopen onafgebroken af en aan met kuipen aarde op hun hoofd. Ze lopen van de berg naar één van de vele plaatsen waar de aarde in een machine verdwijnt om het goud eruit te wassen.

De afstand bedraagt zo’n 70 à 80 meter klimmen en dalen; heen en terug dus ca 150m per run

Op de plaats waar de aarde moet worden uitgegoten, zit er een man met een potlood. De runners geven hun kaartje aan de man en hij zet er een streepje op.

De streepjeszetters zijn zonder uitzondering mannen, bij de runners zijn de vrouwen veruit in de meerderheid.

Per run verdienen ze ca. 0,03 euro. Als ze 100 keer gelopen hebben, ontvangen ze 3,60 euro i.v.p. 3 euro, bij wijze van aanmoediging.

Kinderen lopen ook mee, maar sommigen zijn nog te klein en doen een slaapje.

Kleintjes worden op de gebruikelijke Ghanese manier op de rug meegedragen. Moeder houdt even halt op de terugweg terwijl haar teil leeg is, om haar baby de borst te geven.

Ghana zou Ghana niet zijn als je ook daar geen eten en kleren zou kunnen kopen: een heel bescheiden marktje ontwikkelt zich vlak naast de runners. Elders in Ghana kost een sachet (=zakje gekoeld kraanwater, dat overal langs de straat wordt verkocht om meteen uit te drinken) 0,03 euro. Omdat dit een verafgelegen plaats is en iedereen nu eenmaal voortdurend drinken nodig heeft, omwille van het werk en de hitte, kost een zakje hier het dubbele : 2 runs dus voor 1 zakje!!

Dit is Phillippa, een meisje uit de familie dat ik nog gekend heb toen ze een kind was, en dat ik in geen jaren meer had gezien. Ze is een zelfstandige dame geworden. Tijdens het bijpraten vertelde ze me over haar job in de goudmijn. Mijn interesse was gewekt en zij heeft mij, na de nodige voorbereidingen te hebben getroffen naar de mijn geloodst. Dit bezoek en deze foto’s heb ik aan haar te danken.

De arbeiders mogen en kunnen niet zien hoeveel goud er uit de machines wordt gehaald. Het zijn anderen die iedere avond de machines komen openmaken. De mannen hierboven werken 14 uur per dag 7 dagen op 7. Om voor hun familie te kunnen zorgen.

Als ik hen zeg dat het jammer is dat ik geen goud kan zien, zeven ze binnen de minuut een goudschilfertje uit het water dat wegloopt! Zie je het minuskule goudtikkeltje in het midden?

De vegetatie is volledig dood; je ziet geen sprietje groen meer waar de machines staan! Om het goud te verbinden tot klompjes, gebruiken ze ‘med’ (van medicine). Philippa zou me het ‘med’ tonen, ze had er een flesje van. Bij haar thuis nam ze haar flesje ‘med’, opende het, en goot een kwikdruppel op haar handpalm ter demonstratie!!! Van mijn paniekerige opmerking dat dit uiterst giftig was, trok ze zich niks aan. Trots toonde ze een bolletje goud dat ze door middel van het kwik in mekaar had kunnen draaien uit de schilfertjes die door de mazen van het net vliegen!

Hieronder vindt u enkele foto’s ter illustratie van Liefdesbrief 2 (klik op de foto’s om te vergroten)

Ziehier mijn lieve lieve koe, of liever ‘stier’. Hoe langer de Paramount King in de koelkast ligt, hoe langer mijn stier eruit kan blijven…

De koeienmarkt

Nog meer koeien

‘Butcher’ aka Mohammed, een stevige Northener (Ghanees uit het noorden). Hij doet ’s morgens zwart poeder aan zijn ogen om beter te kunnen zien: zijn blik doorboort je! Butcher hààt apen omdat ze dezelfde handen hebben als mensen, maar ze slechts gebruiken om op een ‘handige’ manier de farms van de mensen leeg te eten, ipv er hun eigen voedsel mee te verbouwen!

Op de achtergrond ziet u de electriciteitsteller van ons huis, oorzaak van veel relletjes en illegaal gedrag!

Nog een geluk dat dit stopcontact het al lang niet meer doet, of de schulden en/of het illegaal verbruik zouden nog groter zijn..

…en nog best dat deze schakelaar ook voorgoed uitgeschakeld is…

Deze werkt ook al niet….onbegrijpelijk dat er überhaupt schulden kunnen gemaakt worden!

Hier ziet u de voorkant van ons huis, dat bestaat uit 22 kamers.

Een kiekje van de zijkant achteraan, met 1 van de 2 douches op de achtergrond

De latrines

De achterkant: de bodem rondom het huis wordt voortdurend lager, door een combinatie van de hevige regens die het beton wegspoelen en de dagelijkse bezembeurt die iedere bewoner voor zijn deur houdt.

De tropische regens en stormen zijn talrijk, heftig en meedogenloos; de schade is navenant. De bewoners weten niets af van de wereldwijde klimaatproblemen, maar vertellen mij dat het klimaat veranderd is!

Even binnengluren: waterproblemen in combinatie met een typisch Ghanese electrische voorziening die het (gelukkig) niet meer doet.

Onze straat: doet dienst als straat, riool, stortplaats en openbare stookplaats voor mensen die hun afval verbranden

Na een hevig onweer kan het eens mislopen in onze straat…

… en dan ga ik al eens van dichtbij kijken.

Op het terras, tevens mijn vergaderzaal en ontvangst-en werkruimte: een vergadering van het nieuw opgerichte huiscomité. De koelkast op de achtergrond doet het niet, maar geeft me naar het schijnt wel extra status.

Big Joe: de jongste van de 2 huiseigenaars. Een kreupele man waar naar Ghanese normen heel goed wordt voor gezorgd.

Kwaku: mijn neef, hier als gelegenheidskapper. In het comité ‘Living together in shared responsability’ is hij de enige gevolmachtigde om daadwerkelijk geld van de rekening te halen voor herstel- en verbeteringswerken.

Mijn zoon Abeku (zie ook de 1ste foto bovenaan) is naar eigen zeggen nu een volwaardige rastafari: eerlijk en oprecht, drinkt niet, rookt niet en bidt onophoudelijk tot Jah in alles wat hij doet. How I love this boy!

En Ghana zou niet bevolkt zijn met zwarten als er niet op tijd en stond gedanst zou worden!

Het terras kan razendsnel tot ‘dancehall’ worden omgevormd..

…vooral als we electriciteit hebben.

Het is er snikheet, maar iedereen danst de ziel uit zijn lijf.

Hieronder vindt u de eerste serie foto’s met de bedoeling een snuifje Ghanese sfeer mee te geven…
(klik op de foto’s om te vergroten)

Dit is Abeku, mijn door zichzelf verklaarde zoon. Bij mijn allereerste bezoek aan Ghana was hij een jaar of 16 en wees. Hij noemde me spontaan ‘mama’. Zichzelf noemde hij zich ‘your son’ als hij tegen mij sprak. Dit waren trouwens de enige engelse woorden die hij kende. Ik voelde me te jong voor een zoon van 16 en bovendien, het was te duur. Want een volgende keer bleek hij nog een broer te hebben, en een volgende keer nog een… Allemaal wezen. Maar hij hield vol: na enkele jaren werd ik ‘granmum’. Zijn babietje heeft me de das omgedaan: zonder veel verder gemor heb ik zowel het moederschap als het grootmoederschap aanvaard. Mijn zoon is kapper geworden en hij spreekt al goed Engels. In 2007 werkte hij in een westers ogend kappersalon in Accra. Ik vroeg of hij dat kon: de punten van mijn haar, bij wijze van onderhoud, ‘gewoon’ rechtknippen. Dit leek hem heel gemakkelijk. Inderdaad, hij had weliswaar nog nooit ‘ubrunie-hair’ (haar van een blanke) geknipt, maar hij wist heel goed hoe het moest, want hij had het op video gezien. Na een wasbeurt met vaatwasdetergent (!) in een klakje opgespaard water, want er was al een paar dagen geen stromend water, probeerde hij steeds opnieuw tevergeefs mijn haar recht te knippen. Na heel wat pogingen met een drietal verschillende pijnlijk botte scharen, reikte mijn levenslange, heuplange haar nog amper tot op schouderhoogte, en had ik look van een psychiatriepatiente, die in een aanval van waanzin haar eigen haar meedogenloos met een mes had aangepakt in de hoop op die manier van haar demonen verlost te geraken. Ik stelde voor om ermee te stoppen en misschien eens samen de ‘westerse’ video te bekijken. Maar er bleek ook al enkele dagen geen electriciteit meer te zijn. We hebben het dan maar daarbij gelaten.

Zomaar een jongen aan de zee in Accra. Ghanezen staan dolgraag op de foto.

Een hokje in de varkensboerderij van Oduro met ca. 50 varkens. Hun belang- rijkste voedsel be- staat uit het moutafval van de Guinness- brouwerij, dat helaas heel duur wordt verkocht. De varkens zijn ondertussen allemaal gestorven, volgens Oduro wegens geen beschutting tegen de regen en geen gepas- te medicijnen. Oduro, waarvan zijn vrouw in Europa leeft en werkt, zou het graag in de cement- handel proberen.

Ondertussen bouwt Oduro verder aan het huis met het geld dat zijn vrouw, die in Europa leeft en werkt, opstuurt. Hier enkele bouwvakkers: de kuip op het hoofd van Karkarie is tot de rand gevuld met betonmortel! Nekspieren? Hoofdspieren?

Zijn huis wordt opgetrokken uit deze ‘homemade’ en ‘handmade’ stenen die hier liggen te drogen in de zon. Op de achtergrond zie je de eenvoudige handbediende machine om de bouwstenen te maken: per steen een mengsel van cement en zand erin en pressen maar…

Oduro houdt net als de meeste Ghanezen van grote huizen…

… met een ‘porch’ en alles erop en eraan…

Chief Nana Ahning, tevreden achterover leunend bij de waterput van het familiehuis.

Nanajaw, de artiest van de familie: slim, gevat en erg artistiek aangelegd. Hij woont in Accra bij zijn broer: zijn ma en pa wonen en werken in Engeland. Hier onverwacht en zonder zijn toestemming gekiekt op het terras van het familiehuis in Kumasi!

Oduro.

Op de markt in Atebubu : een kraam voor medicijnmannen.

een greep uit hun winkelwaar…

kameleon en slang doen het blijkbaar goed…

Op de markt in Atebubu: de bloemverkoopsters.

U zag het goed : die zwarte stipjes op de bloem zijn wespen!

Ik heb een beetje zout gekocht!

Yawusu heeft uitdrukkelijk gevraagd om zijn foto op de site te zetten als hulp bij zijn zoektocht naar een blanke vrouw. Hij heeft een job (videotheek).

Yegi. De Voltarivier vormt hier een belangrijke oversteekplaats voor handel met het noorden van Ghana

Ferry- en marktdag in Yegi.

De ferry is aangekomen.

Jawel! Er zit systeem in, of een soort volgorde….

Langs de Voltarivier leven veel mensen van de visvangst. Maar vissen is gevaarlijk geworden. Om de grote stuwdam in Akosombo te bouwen, zijn indertijd veel plaatsen ondergelopen, waardoor ook de bomen onder water kwamen te staan. Nu de rivier uitdroogt door de klimaatsveranderingen, verlaagt het waterpeil jaar na jaar drastisch. Hierdoor komen de resten van de boomstronken en de takken weer boven water uitsteken. Maar ontelbare verraderlijke takken blijven onzichtbaar net onder het wateroppervlak steken. Talloze vissersbootjes die nietsvermoedend over zo’n tak of stam varen, worden doormidden gekliefd. Het plaatselijke gebruik wil dat iemand die in of op het water sterft, aan de oever moet begraven worden. De oevers zijn ondertussen een waar kerkhof: als ze al de pijn en verwondingen die ze oplopen tijdens de vernieling van hun boten al overleven, is zwemmen niet de sterkste kant van de Ghanezen. De nog cynischer kant van de zaak is dat hoe meer het waterpeil verder daalt, hoe meer de gevaren zichtbaar worden en wegvallen. Uiteraard valt er ook hoe langer hoe minder te vissen.